Tempo szczepień wyhamowało, więc słuchać głosy, że może szczepienia przeciw Covid-19 powinny być obowiązkowe? Może płacić chętnym? „Wkrótce” mają też zostać przedstawione szczegóły Loterii Narodowego Programu Szczepień. Cudzysłów w poprzednim zdaniu nieprzypadkowy, bo w kwestii szczepień jakoś tak już jest, że często obracamy się w sferze obietnic lub zapowiedzi, i w niej na dłużej pozostajemy, o czym m.in. jest ten tekst.
A tymczasem ciszej zrobiło się wokół Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych. Żeby rozwiać obawy pacjentów przed poważnymi powikłaniami, rządzący już w styczniu 2021 r. obiecywali szybką zmianę przepisów i rekompensatę maksymalnie 100 tys. zł. Mamy koniec maja, a projekt ustawy nadal nie został nawet skierowany pod obrady Sejmu.
Ciszej nad tą trumną?
O rekompensatę miały móc ubiegać się osoby, u których wystąpiły niepożądane działania w wyniku przyjęcia szczepionki przeciw COVID-19 jeszcze przed wejściem w życie przepisów: po 26 grudnia 2020 roku, czyli wtedy, gdy rozpoczęto w Polsce te szczepienia.
Świadczeniem kompensacyjnym mają zostać objęte również działania niepożądane, które wystąpią w wyniku pozostałych szczepień – obowiązkowych! – przeprowadzonych od 1 stycznia 2022 r.
Odszkodowanie za szczepienie wyniesie maksymalnie 100 tyś. zł. Otrzyma je poszkodowany pacjent, jeśli dojdzie do naprawdę poważnych szkód na jego zdrowiu. Co ważne: nie trzeba będzie udowadniać winy producenta czy dystrybutora szczepionki.
Lepszy wróbel w garści, ale…
Oceniałam to jako rozwiązanie nie bez wad, ale z pewnością krok w dobrym kierunku. Plusem jest obiecywana „szybka ścieżka”.
Podobnie oddanie procedury wypłaty odszkodowań w ręce Rzecznika Praw Pacjenta. Bez specjalnych, nowych regulacji ustawowych osoby, u których wystąpił NOP i powikłania po szczepieniach (nie zawinione przez lekarza), w praktyce nie mogły dotąd liczyć na jakiekolwiek odszkodowanie.
Więc lepsze coś niż nic. Na razie mamy jednak nadal NIC (poza obietnicami), więc w międzyczasie przyjrzyjmy się, jak ten problem rozwiązały inne kraje.
Czesi płacą odszkodowanie za szczepienie
W Republice Czeskiej istnieje bardzo propacjentowski system rekompensat za powikłania związane z obowiązkowymi szczepieniami. Jest to stosunkowo nowe, bo zeszłoroczne rozwiązanie ustawowe.
Państwo zapewnia odszkodowanie osobie, która przeszła obowiązkowe szczepienie, jeśli szczepionka powoduje „szczególnie poważną szkodę na zdrowiu osoby zaszczepionej”. W takim przypadku wypłaca się zadośćuczynienie za krzywdę i odszkodowanie (rentę) z tytułu utraconych korzyści (zarobków) i zwiększonych wydatków, np. na koszty opieki.
Co interesujące, szczególnie w kontekście trwającej na ten temat w Polsce dyskusji (zobacz m.in. moje posty: „Więź rodzinna”, „Zadośćuczynienie dla najbliższych”), państwo czeskie zapewnia również zadośćuczynienie dla osoby bliskiej zaszczepionego pacjenta, jeśli szczepienie spowodowało śmierć lub szczególnie poważny uszczerbek na zdrowiu pacjenta.
Inaczej niż planuje się w Polsce, nie ma ograniczeń co do kwoty, którą państwo powinno wypłacić poszkodowanemu.
Ze szczepieniem przeciw COVID-19 jest dokładnie tak samo. Specjalne przepisy uchwalono już w grudniu 2020 r.
Wielka Brytania – jednorazowe odszkodowanie za szczepienie
Regulacje zapewniające świadczenia finansowe osobom o znacznym stopniu niepełnosprawności w wyniku szczepień w UK obowiązują na mocy Vaccine Damage Payments Act już od 1979 r.
Państwo zapewnia jednorazową, wolną od podatku kwotę odszkodowania w wysokości 120.000 funtów każdemu, kto z powodu szczepienia stał się niepełnosprawny w stopniu znacznym. Ta regulacja obejmuje także od 31 grudnia 2020 r. powikłania po szczepieniach przeciw Covid-19.
Hiszpania – fundusz odszkodowawczy jak w Polsce
Na początku 2021 r. rząd hiszpański intensywnie promował szczepienia przeciwko Covid-19.
Jedną z zachęt – podobnie jak u nas – była obietnica utworzenia specjalnego „systemu funduszy odszkodowawczych” za szkody na zdrowiu będące rezultatem szczepienia.
Obecnie odszkodowania za szczepienia pozostają w tym kraju nadal w sferze życzeń (pacjentów)…
Niemcy – system rekompensat za szczepienie
W Niemczech obowiązuje specjalny system rekompensat za szczepienia. Obejmuje również szczepienie przeciwko Covid-19.
Państwo musi wypłacić odszkodowanie przede wszystkim wówczas, gdy szkoda na zdrowiu w wyniku szczepienia ma związek ze szczepieniami obowiązkowymi lub zalecanymi przez państwo.
Poszkodowany pacjent nie musi udowadniać winy, ale rekompensata wypłacana z funduszy państwowych obejmuje jedynie odszkodowanie. Nie przysługuje zadośćuczynienie za krzywdę.
Węgry – odszkodowania za szczepienia obowiązkowe
Na Węgrzech istnieje system rekompensat za szczepienia obowiązkowe.
Jeżeli pacjent w wyniku podania szczepionki umrze, dozna poważnego uszczerbku na zdrowiu lub stanie się niepełnosprawny w stopniu znacznym, państwo wypłaci odszkodowanie jemu, jak również jego bliskim, którzy pozostają na jego utrzymaniu.
Jeśli szczepienie nie jest obowiązkowe, odszkodowanie na tych szczególnych zasadach nie przysługuje.
Holandia i Grecja
W Holandii nie ma uproszczonej ścieżki dochodzenia odszkodowań za powikłania po szczepieniu.
W Grecji również nie ma programu rekompensat za szczepienia.
Bardzo ciekawy wyrok wydał jednak ostatnio, bo w dniu 10 maja 2021 r., Naczelny Sąd Administracyjny Grecji (sygn. akt 622/2021).
Sąd ten orzekł, że w przypadku, gdy pacjent dozna szkody na zdrowiu w wyniku szczepienia przewidzianego w przepisach mających na celu ochronę zdrowia publicznego i osobistego, a ta szkoda nie wynika z winy osoby trzeciej (np. z powodu wadliwego produktu lub winy personelu aplikującego szczepionkę), wówczas państwo jest zobowiązane do wypłacenia sprawiedliwej rekompensaty ofierze szczepienia, zarówno za szkody materialne, jak i niematerialne.
Uzasadnia się to tym, że powikłania powodujące poważną szkodę na zdrowiu i inne negatywne konsekwencje szczepienia, któremu dana osoba poddała się dla dobra społeczeństwa, nie powinny obciążać ofiary. Państwo ma obowiązek zrekompensować taką szkodę.
Fundusz Kompensacyjny – odszkodowanie za szczepienie
***
Informacje o regulacjach prawnych obowiązujących w innych krajach zaczerpnęłam od prawników zagranicznych, z którymi współpracuję w ramach organizacji PEOPIL: Klara Dvorakova (Czechy), Mark Harvey (Wielka Brytania), Natalia Astigarraga (Hiszpania), Wolfgang Frese (Niemcy), dr Pataky Tibor (Węgry), John Beer (Holandia), Silina Pavlakis (Grecja). Dziękuję!
{ 1 komentarz… przeczytaj go poniżej albo dodaj swój }
Szanowna Pani Mecanas, kiedy szpitale będą miały obowiązek prowadzić elektroniczna dokumentacje medyczna, gdzie będzie możliwy wglad kto i kiedy dokonywał wpisów (i zmian) w dokumentacji medycznej? Na ten moment wydaje się, ze dokumentacja medyczna jest uzupełniona post factum, co prowadzi do do sytuacji takich jak powyżej. Pozdrawiam i życzę dalszych sukcesów!